Đôi mắt đứng đầu trong ngũ quan và được các lý luận của bộ môn Nhân tướng học vô cùng coi trọng. Theo lý luận của Nhân tướng học thì thông qua quan sát các đặc điểm như kích thước, vị trí, hình dạng, thần thái của đôi mắt có thể suy ra được tính cách và phẩm chất của người sở hữu đôi mắt đó, thậm chí còn có thể suy ra được vận mệnh của người đó bao gồm con đường học vấn, sự nghiệp, bạn bè, hôn nhân, gia đình.
Một đôi mắt có thần thái với ánh nhìn có hồn sẽ gây được ấn tượng tốt đẹp với người đối diện. Phần lớn mọi người đều cho rằng những người có đôi mắt có hồn thường thông minh, năng động, hoạt bát và đầy nhiệt huyết. Thực tế cũng đã chứng minh rằng, người có đôi mắt có hồn thường rất tích cực, cầu tiến, sẵn sàng phấn đấu và chịu đựng mọi khó khăn vất vả để khẳng định và nâng cao giá trị của bản thân mình. Dù vấp phải tình huống khó khăn, họ vẫn kiên cường phấn đấu không biết mệt mỏi. Cũng chính vì những phẩm chất này mà họ thường được “quý nhân” giúp đỡ, cũng dễ có được thành công trong sự nghiệp.
Ngược lại, người có ánh mắt vô hồn, đờ đẫn sẽ đem lại ấn tượng về sự thiếu tinh thần, không tích cực.
Thực tế đã chứng minh rằng, những người có ánh mắt vô hồn thường thiếu tích cực, không có được sự tin tưởng, ủng hộ của mọi người xung quanh. Những người này thường sẽ có vận mệnh khó khăn, gập ghềnh hơn.
Ngoài việc đánh giá ánh mắt có tinh thần, có sức sống hay không, chúng ta còn phải chú ý quan sát ánh mắt có láo liên, tức là trong khi trò chuyện, đôi mắt không nhìn thẳng vào đối phương mà liên tục đảo qua đảo lại không cố định.
Người có ánh mắt láo liên thường để lại cho người đối diện ấn tượng về sự thiếu thành khẩn và không tập trung. Vì vậy, mọi người thường không tin tưởng vào lời nói của họ. Chính điều đó sẽ khiến họ gặp khó khăn khi xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh.
Những người có ánh mắt láo liên thường là những người thiếu tự tin hoặc đang có mưu đồ trục lợi, tính toán. Vì vậy, khi tiếp xúc với những người có ánh nhìn như vậy, chúng ta cần đề cao cảnh giác, tránh bị lừa gạt hay đẩy phần thua thiệt.
Những người có ánh nhìn trong sáng cũng sẽ dễ lưu lại cho người đối diện ấn tượng rất sâu sắc và tốt đẹp.
Ánh mắt trong sáng có nghĩa là tròng mắt có rất ít tia máu đỏ, tròng trắng và tròng đen phân biệt rõ ràng, tách bạch.
Những người có ánh mắt trong sáng cũng sở hữu một tâm hồn và trái tim thuần khiết, làm việc đàng hoàng, quang minh chính đại. Khi gặp phải những khó khăn trong cuộc sống cũng sẽ luôn có người tốt, quý nhân giúp đỡ. Họ sẽ gặp được thuận lợi trong công việc, tình cảm…
Ngược lại, những người có ánh mắt không trong sáng, nghĩa là phần tròng trắng ngả vàng, có nhiều tia máu hoặc sự phân chia giữa hai phần đen – trắng không rõ ràng, khó có thể có tâm hồn và trái tim trong sáng. Họ thường có nhiều suy nghĩ trong đầu, sẽ gặp nhiều bất lợi trong công việc và cuộc sống như bị chèn ép, lấn lướt, khả năng phán đoán kém cỏi, không kiên định trong tình cảm, thiếu quyết đoán.
Thông thường, mọi người ưa thích có được đôi mắt to tròn bởi quan niệm những cô gái có đôi mắt to tròn đều xinh đẹp, các chàng trai thì sẽ là tuýp người đẹp trai, hào hoa. Ngược lại, mắt nhỏ sẽ không được ưa chuộng bằng.
Tuy nhiên, trong Nhân tướng học, người có đôi mắt to và người có đôi mắt nhỏ đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Nhân tướng học không nhìn nhận một cách đơn giản và trực quan rằng mắt to là tốt, mắt nhỏ là không tốt.
Cũng giống như trường hợp mắt to – mắt nhỏ, đa số mọi người đều thích mắt hai mí hơn là mắt một mí.
Chính vì quan niệm này mà các thẩm mỹ viện mới nở rộ dịch vụ phẩu thuật xẻ mí, cắt mí. Trên thực tế, mắt một mí hay hai mí đều có ưu và nhược điểm riêng, là đặc trưng bộc lộ sự khác biệt trong tính cách của mỗi người.
Quan sát tỉ lệ giữa tròng trắng và tròng đen cũng có thể cho chúng ta biết nhiều điều về tính cách của một người.
Những người có tỷ lệ tròng trắng lớn (hay còn gọi là mắt ba lòng trắng – bên phải, bên trái và bên dưới lòng đen đều là lòng trắng) thường là người tự phụ và ngỗ nghịch. Họ luôn tự coi mình là trung tâm, không thích bị người khác chỉ đạo. Tuy nhiên, cũng vì tính cách mạnh mẽ, không thích bị bó buộc bởi những quan điểm truyền thống nên họ thường phá vỡ mọi khuôn khổ có sẵn để đưa ra những sáng tạo đột phá. Họ có rất nhiều mưu toan và cũng thường bất mãn, chán chường trước hoàn cảnh.
Ngoài ra, họ cũng là tuýp người không thích bộc lộ nội tâm, chỉ đến khi không thể chịu đựng nổi nữa thì mới bùng nổ. Tuy có lúc tính cách cô độc nhưng kỳ thực họ cũng có thể là những người bạn rất tốt.
Trong Nhân tướng học, mắt lồi hay mắt lõm cũng là một trong những căn cứ tham khảo quan trọng khi đánh giá về một người.
